Praktyczne informacje o klapach przeciwpożarowych Lindab.
Pytania i odpowiedzi - część 2
Jaka jest różnica pomiędzy klapami przeciwpożarowymi magnetycznymi a klapami przeciwpożarowymi z napędem?
Magnetyczne klapy przeciwpożarowe w przypadku zamknięcia w wyniku pomyłki lub podczas testów wymagają ponownego otwarcia w sposób manualny, a klapy z napędem otwierają się ponownie dzięki działaniu napędu. Zamykanie klap przeciwpożarowych z napędem odbywa się wolniej, ale zawsze w zakresie przewidzianym w normie EN 15650, co wykazały testy przeprowadzone specjalnie podczas certyfikacji.
Jakie są zalety klap przeciwpożarowych magnetycznych lub z napędem?
Klapy przeciwpożarowe magnetyczne lub z napędem mogą być sterowane zdalnie. To pozwala na ich zamknięcie, zanim temperatura na bezpieczniku osiągnie 70/72°C. Zamknięcie może być sterowane, na przykład przez system wykrywania dymu. Ta możliwość wraz z uszczelką zimnych dymów zapobiega rozprzestrzenianiu się toksycznych gazów i dymu także podczas najwcześniejszych faz pożaru, kiedy jeszcze nie występują znaczne wzrosty temperatury.
Czy bezpieczniki topikowe są certyfikowane?
Tak, norma EN 15650 wymaga, aby bezpieczniki topikowe były certyfikowane zgodnie z ISO 10294-4. Dodatkowo, norma EN 1366-2 wymaga, aby podczas prób pożarowych klapy przeciwpożarowe zamykały się wskutek działania bezpiecznika topikowego w ciągu 2 minut.
Czy magnetyczne klapy przeciwpożarowe i klapy przeciwpożarowe z napędem nadal będą się zamykać, jeżeli pożar spowoduje uszkodzenie układów elektrycznych?
Zamknięcie klap przeciwpożarowych jest efektem działania sprężyny, nie jest ono związane z obecnością lub brakiem zasilania. W przypadku przerwania zasilania, klapy przeciwpożarowe z napędem oraz klapy przeciwpożarowe z elektromagnesem sterowanym przerwą prądową zamykają się natychmiast. W przypadku klap przeciwpożarowych z mechanizmem magnetycznym sterowanym impulsem prądowym, uszkodzenie układu elektrycznego uniemożliwi zamknięcie klapy wskutek działania elektromagnesu. Jednakże klapa zamknie się wskutek działania bezpiecznika topikowego, gdy osiągnięta zostanie temperatura ok. 70°C. Dlatego stosowanie klapy z elektromagnesem sterowanym impulsem prądowym wymaga zastosowania dodatkowej linii kontrolnej, niezależnej od instalacji elektrycznej w budynku, wykonanej kablem ppoż.
Czy istnieje możliwość skalibrowania bezpieczników topikowych do temperatur wyższych niż 70°C lub 72°C?
Tak, firma Lindab uzyskała certyfikację klap pożarowych z bezpiecznikami topikowymi z temperaturami zadziałania wynoszącymi nawet 95 °C. Temperatury wyższe nią 95 °C nie tylko nie są zawarte w certyfikacji, ale szkodziłyby uszczelkom pęczniejącym pod wpływem temperatury.
Czy podczas instalacji możliwe jest sprawdzenie, czy klapa przeciwpożarowa działa prawidłowo, na przykład, poprzez podgrzanie bezpiecznika topikowego zapalniczką?
Nie. Bezpiecznik topikowy "nie może być resetowany" co oznacza, że po takim "teście" musi zostać wymieniony. Zaleca się jednak sprawdzenie, czy po instalacji klapa zamyka i otwiera się prawidłowo. Przeprowadza się to za pomocą odpowiedniego sterowania, składającego się z dźwigni w wersji manualnej i magnetycznej serii 45, przycisku w wersji manualnej i magnetycznej serii 25 oraz przycisku/dźwigni powyżej bezpiecznika w przypadku klap z napędem. W przypadku klap magnetycznych, zaleca się przeprowadzenie próby także poprzez uruchomienie magnesu, metodą zasilenia magnesu lub odłączenia zasilania, zależnie od typu.
Czy możliwe jest wykorzystanie klapy przeciwpożarowej jako klapy kontroli rozprzestrzeniania dymu poprzez odwrócenie pracy napędu?
Nie. Zgodnie z normami europejskimi, klapy kontroli rozprzestrzeniania dymu mają zupełnie inne parametry i wymagają innych zatwierdzeń.
Dlaczego zastosowanie klap przeciwpożarowych testowanych z wyższymi poziomami podciśnienia niż minimalny poziom dopuszczony przez normę stanowi zaletę?
Ponieważ zarówno różnica temperatur, jak i praca wentylatorów wyciągu dymu, powoduje znaczne różnice ciśnienia między środowiskiem ogarniętym pożarem a środowiskiem z nim sąsiadującym.
Czy oznakowanie CE umożliwia sprzedaż produktu na obszarze całej UE?
Tak, ale nie jest to ściśle dokładna informacja. Oznakowanie CE pozwala na sprzedaż produktu na terenie całego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, który obejmuje wszystkie kraje UE oraz Norwegię, Islandię i Liechtenstein. W zakresie niektórych produktów, oznakowanie CE jest uznawane także przez Szwajcarię, dzięki dwustronnej umowie Szwajcarii i UE.
Dlaczego od 2013 przekazywana jest Deklaracja Właściwości Użytkowych zamiast Deklaracji Zgodności? Dlaczego Certyfikaty Zgodności są zastępowane Certyfikatami Stałości Właściwości Użytkowych?
Ponieważ od 1 lipca 2013r. dyrektywa 89/106/EEC w sprawie wyrobów budowlanych jest zastąpiona przez rozporządzenie EU/305/2011, które wymaga Deklaracji Właściwości Użytkowych i Certyfikatów Stałości Właściwości Użytkowych.
Czy Deklaracja Właściwości Użytkowych stanowi uzupełnienie Deklaracji Zgodności?
Nie. Na mocy rozporządzenia EU/305/2011, Deklaracja Właściwości Użytkowych zastępuje Deklarację Zgodności.
Czy rozporządzenie EU/305/2011 obowiązuje w całej Unii Europejskiej?
Tak, ponieważ (w przeciwieństwie do dyrektyw) rozporządzenia nie muszą być uznawane przez rządy państw członkowskich i stają się automatycznie obowiązujące na całym obszarze Unii Europejskiej.
Dlaczego od pewnego czasu, oprócz rozporządzenia EU/305/201, inne rozporządzenia także pojawiają się w Deklaracjach Właściwości Użytkowych?
Są to "Rozporządzenia delegowane" (lub rozporządzenia Rady Europejskiej nieprzechodzące przez Parlament Europejski), wydawane jako drobne poprawki lub uzupełnienia pierwotnego rozporządzenia.
Jaka jest różnica pomiędzy Deklaracją Zgodności a Deklaracją Właściwości Użytkowych?
Różnica polega głównie na prawidłowej definicji podziału odpowiedzialności. Wiemy, że w normie europejskiej zastosowanie ma koncepcja "systemu" składającego się z klapy, ściany, metody instalacji i uszczelnienia. Jednak producent klapy dostarcza tylko jeden z trzech elementów, dlatego nie ma on możliwości certyfikowania "zgodności" systemu. Przyjmując logikę zawartą w nowym rozporządzeniu EU/305/2011:
- organ kontrolny poświadcza, że producent posiada wszelkie zasoby ludzkie i materiałowe, wszelkie urządzenia, wyposażenie testowe oraz potrzebną strukturę organizacyjną (w tym możliwości identyfikowania i rozwiązywania niezgodności) w celu zapewnienia, że dostarczona klapa przeciwpożarowa ma takie same parametry właściwości użytkowych (odporność na ogień, zimna uszczelka itd.), jak próbki testowane w laboratorium;
- producent deklaruje, że dostarczona klapa ma takie same parametry właściwości użytkowych (odporność na ogień, zimna uszczelka itd.), jak próbki testowane w laboratorium, pod warunkiem, że jest ona zainstalowana w ścianie lub stropie, jak wskazano na świadectwie, zgodnie z metodami i z wykorzystaniem materiałów opisanych w kartach danych technicznych lub instrukcjach.
Wynika z tego że:
- producent zawsze ponosi samodzielnie odpowiedzialność za zapewnienie, że produkowane klapy mają takie same parametry użytkowe, jak te poddawane testom;
- organ kontrolny poświadcza, że producent jest zdolny do przyjęcia takiej odpowiedzialności;
- producent jest odpowiedzialny tylko za klapę, nie za cały system;
- instalator jest odpowiedzialny za zapewnienie zgodności zainstalowanej klapy z "systemem" testowanym w laboratorium.
Czy Deklaracje Właściwości Użytkowych muszą być wydane w formacie określonym przez organy administracji państwowej?
Nie. Deklaracje Właściwości Użytkowych muszą być wydane w postaci zawartej w załączniku III rozporządzenia EU/305/2011, zmienionego rozporządzeniem delegowanym EU 574/2014. Z uwagi na skompilowanie sekcji zawierające listę parametrów użytkowych, formularz ten odwołuje się do załącznika ZA normy zharmonizowanej odnośnie indywidualnego produktu, którą w tym przypadku jest norma EN 15650. Zarówno rozporządzenie, jak i norma, oferują pewien stopień swobody w konstruowaniu formy, ale są równie restrykcyjne w zakresie treści deklaracji. Firma Lindab zdecydowała o bardzo ścisłym przestrzeganiu wymagań normy także w zakresie konstrukcyjnym, zapobiegając w ten sposób wszelkim ewentualnym nieporozumieniom.
Dlaczego Deklaracje Właściwości Użytkowych firmy Lindab zawierają braki ciągłości w numeracji sekcji?
Ponieważ niektóre sekcje zawarte w załączniku III rozporządzenia EU/305/2011, zmienione rozporządzeniem delegowanym EU 574/2014, nie mają zastosowania.
Czy Deklaracje Właściwości Użytkowych muszą być w języku kraju przeznaczenia produktów?
Rozporządzenie EU/305/2011 określa, że Deklaracja Właściwości Użytkowych musi zostać dostarczona w jednym z języków uznanych przez kraj przeznaczenia. Istnieje także ogólny zwyczaj (obowiązkowy tylko dla instrukcji dotyczących maszyn, ale często rozszerzany na inne typy dokumentów) dołączania do dokumentu tłumaczonego kopii dokumentu w oryginalnym języku producenta, na wypadek ewentualnych błędów translatorskich.
Czy Certyfikaty Stałości Właściwości Użytkowych muszą być w języku kraju przeznaczenia produktów?
Nie w sposób restrykcyjny, gdyż nie istnieje oficjalny wymóg, aby tak było. Należy pamiętać, że dokumentem prawnie gwarantującym nabywcy klasę odporności klapy przeciwpożarowej jest Deklaracja Właściwości Użytkowych, a nie Certyfikat.
Czy Deklaracje Właściwości Użytkowych wymagają oryginalnego podpisu?
Nie, nawet jeżeli nie jest to wyraźnie określone. Rozporządzenie EU/305/2011 określa, że Deklaracje Właściwości Użytkowych niekoniecznie muszą być dostarczane w wersji fizycznej, ale także mogą być dostarczane elektronicznie lub udostępniane przez Internet. To wyjaśnia, dlaczego podpis oryginalny nie jest konieczny. Jednak to samo rozporządzenie wskazuje, że, jeżeli nabywca specjalnie poprosi o egzemplarz fizyczny, producent nie może odrzucić takiej prośby.
Czy istnieje możliwość udostępnienia protokołów potestowych lub klasyfikacyjnych dla klap przeciwpożarowych?
Protokoły potestowe lub klasyfikacyjne nie są dostarczane nabywcom, ponieważ:
- nie wskazują klasy odporności ogniowej, a także zawierają dane wrażliwe takie, jak rysunki techniczne, informacje szczegółowe dotyczące dostawców surowców oraz inne podobne informacje,
- protokoły klasyfikacyjne zawierają pewne dane wrażliwe, ale w większości ograniczają się do określenia klasy na podstawie wyników testu, i nie dają żadnej gwarancji w zakresie utrzymania takich wyników dla dostarczonego produktu.
Jedynym dokumentem, który przedstawia klasy odporności ogniowej dostarczonych klap przeciwpożarowych jest, na mocy rozporządzenia EU/305/2011 przede wszystkim Deklaracja Właściwości Użytkowych wydana przez producenta, a drugiej kolejności Certyfikat Stałości Właściwości Użytkowych wystawione przez organ kontrolny.
Dlaczego Certyfikat Stałości Właściwości Użytkowych nie wskazuje norm EN 1366-2 oraz EN 13501-3, ale tylko normę EN 15650?
Ponieważ norma EN 15650 jest "normą zharmonizowaną" dla klap przeciwpożarowych, która określa sposób wykazania zgodności produktu z wymaganiami rozporządzenia EU/305/2011. Między innymi, zapewnia ona "spójność" wielu norm mających zastosowanie do tego produktu. W zakresie definicji klas odporności ogniowej, EN 15650 odnosi się do norm EN 1366-2 oraz EN 13501-3. Poprzez Certyfikat Stałości Właściwości Użytkowych, organ kontrolny (w naszym przypadku - Efectis) poświadcza, że wytwarzane klapy spełniają wymagania klas odporności ogniowej wskazanych w certyfikatach, które same pochodzą z protokołów potestowych i klasyfikacyjnych. Dopuszczenia przyznaje się nie tylko w następstwie oceny protokołów potestowych i klasyfikacyjnych, ale także w wyniku regularnych przeglądów mających na celu wykazanie, że producent (w naszym przypadku Lindab) dysponuje wszelkimi urządzeniami, zasobami i strukturami organizacyjnymi wymaganymi i dostatecznymi w celu zapewnienia, że wytwarzane klapy mają takie same parametry, jak te testowane w laboratorium.
Czy podczas łączenia klap przeciwpożarowych obowiązkowe jest stosowanie odpowiedniego zestawu?
Tak, ponieważ parametry zestawu są zawarte w protokole potestowym. Zwłaszcza podczas łączenia klap WK25, znajdująca się w zestawie uszczelka pęczniejąca pod wpływem ciepła musi zostać umieszczona pomiędzy klapami. Należy pamiętać, że zestaw WK45 nie zawiera wełny skalnej, ale jedynie płyty łączące.
Czy podczas instalacji klap WK45 w ścianach z płyty kartonowo-gipsowej konieczne jest zastosowanie uchwytów mocujących?
Tak, ponieważ zostały one uwzględnione w testach, a ich stosowanie jest zawarte w instrukcjach.
Konieczne jest rozróżnienie pomiędzy dwiema koncepcjami, które są często mylone: konserwacja i kontrole:
- konserwacja: wymiana zużytych części, - kontrola: przegląd mający na celu upewnienie się, że wszystko jest zgodne z oczekiwaniami oraz rozwiązanie wszelkich wykrytych problemów.
Klapy przeciwpożarowe firmy Lindab nie wymagają konserwacji. Częstotliwość i typy regularnych kontroli mogą być wskazane w obowiązującym lokalnie prawodawstwie poszczególnych krajów. O ile nie określono inaczej w obowiązującym lokalnie prawodawstwie poszczególnych krajów, Lindab odwołuje się do norm europejskich EN 15423 (załącznik C) i EN 15650 (załącznik D). Pierwsza z nich jest raczej ogólną normą dotyczącą środków przeciwpożarowych przeznaczonych dla systemów dystrybucji powietrza, a druga stanowi normę zharmonizowaną i służącą także do celów związanych z oznakowaniem CE klapy przeciwpożarowej. Na szczęście, pomimo tych różnic, zalecają one takie same czynności kontrolne.
Na terenie Polski klapa przeciwpożarowa, jako jedno z urządzeń przeciwpożarowych wymienionych w rozporządzeniu MSWiA o ochronie przeciwpożarowej budynków, musi być poddawana czynnościom przeglądowym nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy.
Zobacz pozostałe artykuły dotyczące klap przeciwpożarowych:
- Praktyczne informacje o klapach przeciwpożarowych Lindab. Pytania i odpowiedzi - część 1 »
- Mechanizmy kontroli klap przeciwpożarowych »
- Podstawowe zasady doboru klap przeciwpożarowych i wymagania prawne »
