Jak zapewnić odpowiednie warunki akustyczne w instalacji wentylacyjnej?

Poziom hałasu jest jednym z istotnych elementów komfortu użytkowania budynków. Odnosi się on do terminu jakości środowiska wewnętrznego budynku (Indoor Environmental Quality - IEQ)  i związanych z nim wpływów na zdrowie mieszkańców. IEQ jest determinowany przez wiele czynników, takich jak akustyka właśnie, ale także jakość powietrza, poziom wilgotności, komfort termiczny, oświetlenie. Warto podkreślić, że akustyka jest o wiele ważniejsza niż mogłoby się wydawać i zawsze powinna być brana pod uwagę przy projektowaniu budynków. Nic więc dziwnego, że dobór odpowiednich urządzeń tłumiących jest tutaj kluczowy.

Źródła hałasu w wentylacji

Głównymi źródłami hałasu w instalacji wentylacyjnej są przede wszystkim wentylatory, ale też zbyt mocno przymknięte przepustnice, nawiewniki, a nawet same kanały wentylacyjne. Hałas powodowany jest przez zbyt duże prędkości powietrza i generowanie tzw. szumów własnych.

W wentylacji przyjmowanym przedziałem częstotliwości pomiarowych jest 63-8000 Hz. To właśnie w tym przedziale słyszymy najlepiej i możemy odczuwać największe poirytowanie związane z jego natężeniem. Wyniki pomiarowe mierzone są w 8 wyznaczonych częstotliwościach, które reprezentują średnią spektrum dźwięku.

Tabela 1. Częstotliwość.

Zgodnie z normą PN-87/B-02151/02, akustyka budowlana reguluje dopuszczalny poziom dźwięku, który przenika do pomieszczeń i jest emitowany przez wyposażenie techniczne budynku oraz inne urządzenia, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku. Oznacza to, że w godzinach od 6:00 do 22:00, w pomieszczeniach mieszkalnych natężenie dźwięku nie może przekroczyć 35 dB(A), natomiast w kuchniach i pomieszczeniach sanitarnych dopuszczalny poziom wynosi 40 dB(A). W godzinach nocnych (od 22:00 do 6:00) limity te wynoszą odpowiednio 25 dB(A) i 40 dB(A).

Tabela 2. Średni poziom dźwięku dopuszczalny w różnych rodzajach pomieszczeń.

Moc akustyczna mierzona jest wewnątrz instalacji, natomiast ciśnienie akustyczne wewnątrz pomieszczenia. To właśnie ciśnienie akustyczne jest przedmiotem badania norm akustycznych.

Wszystkie dostępne rozwiązania firmy Lindab, związane z tłumieniem instalacji, są przebadane w laboratorium dźwięku w Farum w Danii, specjalnie wybudowanej do tego celu placówce badawczej.

Rola tłumików w instalacji wentylacyjnej

Kiedy elementy instalacji systemu wentylacyjnego nie wystarczają do wytłumienia zbyt wysokiego poziomu hałasu stosuje się tłumiki akustyczne, które skutecznie ograniczają hałas, przyczyniając się do zapewnienia komfortu akustycznego w pomieszczeniach. Czynnikami, które należy uwzględnić podczas doboru tłumika do instalacji są:

1. Odpowiednia lokalizacja: wybór miejsca dla tłumika w systemie

Częstym problemem w projektowaniu instalacji wentylacyjnej jest ograniczone miejsce na zastosowanie tłumika. Warto poszukiwać wtedy rozwiązań przeznaczonych do ograniczonych przestrzeni takich jak m.in. tłumik kolanowy SLRB dla kanałów prostokątnych, który przy zachowaniu wysokich parametrów tłumienia pozwala na dopasowanie się do istniejącej przestrzeni.

Analogicznym rozwiązaniem dla kanałów okrągłych jest tłumik BSLU, który tak jak i SLRB znajduje zastosowanie dla ograniczeń przestrzennych. Co ważne, dla tych samych długości tłumika prostego i kolanowego, BSLU często posiada lepsze warunki akustyczne.

Zawsze warto sprawdzić zalecane odległości kształtek wentylacyjnych od montażu tłumików prostokątnych, ponieważ w zależności od nich zwiększa się spadek ciśnienia na urządzeniu. Tabela, w której znajdują się te informacje dostępna jest pod linkiem: https://www.lindqst.com/PressureRect.pdf.

2. Zdolność tłumienia

Tłumienność urządzenia jest kluczowa dla osiągnięcia warunków na instalacji spełniających normy dla danego typu pomieszczenia.

Przykładowe zadanie doborowe:

• wytłumienie hałasu w instalacji na poszczególnych częstotliwościach na kanale ø315, gdzie wydatek wynosi 2200 m³/h;
• parametry do wytłumienia w wierszu trzecim („difference”);
• brak danych akustycznych z centrali wentylacyjnej.

Tłumikami spełniającymi zadane kryteria, po wykonaniu kalkulacji w programie doborowym lindQST są:

SLU 50 o długości L = 1200 mm:

SLGPU (tłumik z rdzeniem tłumiącym) o długości L = 600 mm:

3. Konserwacja

Bardzo istotną kwestią jest możliwość utrzymania odpowiedniego stanu higienicznego tłumika. W Lindab materiałami przebadanymi pod względem zastosowań higienicznych są wełna mineralna Lindtec oraz poliester Acutec, które stosowane są w poszczególnych rodzajach tłumików.

Jeśli zależy nam na zachowaniu łatwego dostępu do urządzenia, umożliwiając jego łatwą konserwację, warto rozważyć zastosowanie tłumika KVDPX, z możliwością otwarcia górnej pokrywy: 

4. Straty ciśnienia powietrza, z uwzględnieniem szumów własnych

Ze względu na spręż wentylatora, należy dobrać odpowiedni tłumik przy zachowaniu zalecanych spadków ciśnienia. Stąd też optymalnymi wartościami dla tłumików jest spadek ciśnienia w granicach 20-30 Pa, nie zaleca się przekraczania wartości 50 Pa.

Tłumikiem spełniającym kryteria tłumienia, przy zapewnieniu niskich strat ciśnienia, dzięki zastosowaniu aerodynamicznie wyprofilowanych kulis – jest SLRS.

Dobór tłumików na platformie lindQST

W Lindab posiadamy dedykowane oprogramowanie doborowe w postaci platformy internetowej lindQST, gdzie możemy dokonywać doborów tłumików wymienionych powyżej, jak i wielu innych urządzeń z serii Lindab Acoustic, dla wymaganych parametrów tłumienia.

Platforma lindQST oferuje obliczenia na podstawie:

• przepływu powietrza w l/s lub m³/h;
• maksymalnej straty ciśnienia w Pa;
• poziomu mocy akustycznej według Hz;
• wymaganych parametrów tłumienia, poziomu mocy akustycznej lub poziomu; ciśnienia akustycznego w dB(A);
• umiejscowienia tłumika względem centrali;
• materiału izolacyjnego.

Więcej o platformie lindQST i jej zastosowaniu w krótkim filmie instruktażowym wprowadzającym do funkcjonalności programu: Akademia lindQST ».

Bartosz Duda
Regionalny Doradca Techniczno-Handlowy w Lindab Polska
e-mail: bartosz.duda@lindab.com